Vermogensbeheerders zijn op verschillende manieren bereikbaar en handelen in het belang van beleggers

BEAMA heeft, in overleg met Febelfin, een aangepast kader opgesteld voor de passendheidstest die bestaat uit een aangepaste (verkorte) vragenlijst om de ervaring en kennis van de klant op het vlak van pensioenspaarfondsen na te gaan. BEAMA heeft aangedrongen om bij het beoordelen van de vragenlijst rekening te houden met het feit dat het derde pijler pensioensparen in België reeds lange tijd een breed verspreid en gangbaar product is.

Het blijft de bedoeling dat deze canvas-vragenlijst bij elk individuele instelling ingebed wordt in het eigen compliance-beleid m.b.t. MiFID II met specifieke vermeldingen naar eigen producten en dus door elke distributeur afzonderlijk opnieuw voorgelegd moet worden aan de toezichthouder.

De sector wenst de canvas-vragenlijst vooral aan te bieden als een mogelijke oplossing voor instellingen die hierin (nog) niet voorzien hebben, doch streeft geen verdere standaardisering na van reeds bestaande vragenlijsten MiFID II die individuele instellingen zouden hanteren.

De FSMA heeft op woensdag 21 november 2018, met ondersteuning van BEAMA, een workshop georganiseerd over de statistische rapporteringsverplichtingen van fondsen ten aanzien van de FSMA. De workshop was bedoeld voor de verantwoordelijken voor het opstellen van de rapporteringen. De workshop behandelde specifiek de rapporteringsverplichtingen door bepaalde openbare ICB’s, de zogenaamde “CIS reporting”. Tijdens de workshop werden relevante bepalingen en Richtlijnen van ESMA en de FSMA over de rapportering aan de hand van concrete voorbeelden in herinnering gebracht, met het oog op het naleven van de goede praktijken en het bijsturen van eventuele fouten bij de gegevensrapportering. BEAMA benadrukte in haar feedback naar de leden dat de FSMA verwacht dat met de aangehaalde tekortkomingen, die in de presentatie werden toegelicht, wordt rekening gehouden in de toekomstige rapporteringen.

Op 18 februari 2019 werd de Financial Data Exchange Group (FinDatEx) formeel gelanceerd. Dit is een platform dat de ontwikkeling en het gebruik ondersteunt van gestandaardiseerde templates om gegevens uit te wisselen tussen Europese instellingen in de financiële sector.

Op woensdag 13 februari 2019 vond de Trends Investment Summit 2019 plaats in het Hotel Sheraton Brussels Airport in Zaventem. Meer dan 950 financiële professionals hebben zich geregistreerd voor deze recordeditie en meer dan 50 vermogensbeheerders en fondsenhuizen hebben hun producten en oplossingen voorgesteld aan de deelnemende financiële professionals. BEAMA voorzitter Marnix Arickx heeft een zeer gewaardeerd overzicht gepresenteerd van de Belgische asset management sector aan de hand van de meest recente cijfers en grafieken. Deze uiteenzetting kadert in de traditie om elk jaar bij de start van deze conferentie een overzicht te schetsen van de asset management industrie in België.

BEAMA ondersteunt als partner-vereniging het Fund Insiders Forum 2019 dat op dinsdag 15 oktober 2019 in Brussel zal plaatsvinden. Fund Insiders Forum is een initiatief van TrustMedia / Mediafin (De Tijd / L’Echo) en is hiermee aan zijn 2^de editie toe. Het event omvat een (halve) conferentiedag met een keynote debate, een aantal breakout sessies en de presentatie van enquêteresultaten. BEAMA voorzitter Marnix Arickx zal deelnemen aan het afsluitende debat.

We stellen vast dat 70% van het totale beheerde vermogen binnen de EU wordt aangehouden door beleggingsfondsen die beschikken over een vergunning of een registerinschrijving om ze uitsluitend over hun nationale markt te verdelen. In maart 2018 heeft de Commissie een reeks maatregelen goedgekeurd om de huidige regelgevingsobstakels voor de grensoverschrijdende distributie van de beleggingsfondsen weg te werken.

Op 5 februari 2019 werd overeenstemming bereikt tussen het Europees Parlement en de EU-lidstaten. De overeenkomst die is bereikt in het kader van de CMU (Capital Market Union Plan) zal het aan de ene kant voor AIF-beheerders gemakkelijker maken om het belang van potentiële professionele beleggers op nieuwe markten te beoordelen door de harmonisatie van de definitie van “Pre-marketing” en aan de andere kant, de procedures en de exitvoorwaarden van nationale markten die van toepassing zijn op fondsbeheerders harmoniseren.

Om de grensoverschrijdende verspreiding binnen de Europese Unie verder te stroomlijnen, zullen deze criteria in aanmerking worden genomen wanneer de twee belangrijkste Europese wetgevingsteksten terzake opnieuw worden geëvalueerd – de UCITS en de AIFM richtlijnen – die plaats moeten vinden om de 5 jaar. In deze context heeft DG FISMA, aan KPMG opdracht gegeven om een voorlopige studie te verrichten naar de doeltreffendheid en de omzetting in elke lidstaat van de “Richtlijn betreffende managers van alternatieve beleggingsfondsen”. Op dezelfde manier als sommige van haar leden nam BEAMA deel aan deze enquête, waarvan de resultaten in januari 2019 door de Commissie werden gepubliceerd.

ESMA studies

In oktober 2017 nodigde de Europese Commissie de ESA’s uit om periodieke verslagen uit te brengen over de kosten en prestaties uit het verleden van de belangrijkste categorieën van retailbeleggings-, verzekerings- en pensioenproducten. De Europese Commissie is van oordeel dat deze verslagen zullen bijdragen tot de doelstelling van het CMU-actieplan om de participatie van retailbeleggers in kapitaalmarkten te bevorderen. Voor de fondsensector zal ESMA optreden als competente Europese toezichtsautoriteit en de gevraagde periodieke verslagen opstellen.

Een eerste verslag van ESMA verscheen reeds einde 2017 en liet zich eerder kritisch uit over de fondsensector, als zijnde: de kosten lopen hoog op (zeker voor retailklanten) en er zijn grote kostenverschillen tussen Europese landen. De recentste ESMA kostenstudie werd in 2019 gepubliceerd.

EFAMA reacties

De Europese koepelvereniging EFAMA steunt krachtig de doelstellingen van het CMU-actieplan van de Europese Commissie, en zo ook de doelstelling om particuliere beleggers aan te trekken voor kapitaalinvesteringen. Echter, aangezien het eerdere kritische ESMA-rapport van 2017 omtrent de impact van kosten van fondsen op deze hun prestaties, heeft EFAMA de ESMA kostenstudie van 2019 van nabij opgevolgd en voorzien van bemerkingen. Hierbij geeft EFAMA aan dat volgende elementen best door ESMA mee in overweging genomen worden bij het trekken van conclusies op basis van deze onderzoeksresultaten:

• Verschillende types van fondsen hebben verschillende kosten (aandelen vs. obligaties; institutioneel vs. retail; …).
• Er is geen uniforme definitie van ‘kosten’ voor de diverse Europese landen.
• Er is een verschil in taken en diensten die de beheerders uitvoeren onder enerzijds actief – en anderzijds passief beheer.
• Inflatie is een macro-economische parameter en kan niet op dezelfde voet geplaatst worden als operationele (bedrijfs-)kosten.
• Er zijn duidelijke tekortkomingen in de data en zwakheden in de methodologie die ESMA gebruikt.
• Naast aandacht voor kosten van een financieel product, is a fortiori ook focus op het netto rendement van het betreffende product aan de orde. Dit geldt des te meer in een omgeving van (blijvende) lage rentestanden.
• In Europa zijn fondsen zeer transparant over hun kosten en rendementen. Voor andere concurrerende producten zijn EBA en EIOPA momenteel in aanpak van dergelijke onderzoeksrapporten minder ver gevorderd dan ESMA.

BEAMA reacties

Net zoals EFAMA heeft BEAMA deze ESMA-studie van 2019 van nabij opgevolgd.

Naast de bemerkingen van EFAMA, wou BEAMA bovendien de Belgische bijzonderheden oplijsten die kunnen verklaren waarom kosten van fondsen hoger zijn in België dan het Europese kostengemiddelde. Algemeen kunnen volgende Belgische bijzonderheden aangehaald worden:

• De Belgische fondsenmarkt is meer op particuliere beleggers gericht dan het Europese gemiddelde.
• De Belgische fondsenmarkt kent een hoog percentage aan dakfondsen.
• De Belgische fondsenmarkt wordt gekarakteriseerd door fondsen en strategieën die hogere kosten met zich mee kunnen brengen, bv. ESG/SRI-fondsen.
• België is een klein land waardoor wij relatief gezien kleinere fondsen gaan hebben. Bovendien dient de kost aangaande de implementatie van nieuwe regelgeving gedragen te worden door een kleinere markt.
• België kent nagenoeg geen passieve fondsen naar Belgisch recht.
• In België zijn er soms complex te berekenen fiscale taksen van toepassing, dewelke een impact hebben op de kosten die moeten doorgerekend worden aan de eindklanten.

De doelstelling van de fondsensector is om ESMA te kunnen overtuigen dat fondsen weldegelijk een plaats verdienen in de portefeuille van beleggers aangezien zij mooie netto rendementen kunnen voorleggen op lange termijn. Voorts dient met de nodige nuancering omgegaan te worden wanneer er nationale verschillen worden vastgesteld in aangerekende kosten.

ESMA heeft verschillende Q&A’s bijgewerkt die onze leden rechtstreeks kunnen aangaan. Wat de Q&A over de UCITS-Richtlijn betreft, worden de verplichtingen met betrekking tot de aanduiding van de past performance scenarios (Q4) en het gebruik van een benchmark (Q8) verduidelijkt. De bijwerking van de Q&A over de AIFMD-Richtlijn is gericht op de vragen over de berekening van de leverage (Q6-Q7).

Tot slot heeft ESMA op 28 maart 2019 ook een update gepubliceerd van de Q&A met betrekking tot MiFID II and MiFIR investor protection and intermediaries topics.