Energiecrisis: moet u zich zorgen maken over uw pensioen?

27 oktober 2022

Als u hebt ingetekend op pensioensparen via een pensioenspaarfonds vraagt u zich waarschijnlijk af of de energiecrisis en de daarmee gepaard gaande inflatie daar invloed op heeft.

Als uw pensioensparen niet gedekt is door een verzekeringscontract, is de opbrengst ervan gekoppeld aan de beurs. Tijdens crises, zoals de huidige energiecrisis, dalen de beurskoersen en dat heeft onvermijdelijk gevolgen voor uw pensioenspaarfonds.

Afhankelijk van uw situatie is het echter mogelijk om een daling van de waarde van uw pensioensparen te voorkomen.

Gaat u binnenkort met pensioen?

Als u de leeftijd van 65 jaar hebt bereikt, bent u niet verplicht om uw belegging onmiddellijk op te vragen als de waarde van uw pensioenspaarfonds tijdelijk lager is. Het is mogelijk om de belegging een bepaalde periode te laten staan en het bedrag later op te nemen, op een geschikter moment. Het is ook mogelijk om slechts een deel van het pensioenkapitaal op te nemen en het andere deel op een later tijdstip op te nemen.

Wachten heeft het voordeel dat het de negatieve effecten van een minder gunstige periode afvlakt. Maar houd er rekening mee dat het kapitaal geblokkeerd blijft zolang u niet beslist wat het meest geschikte moment is voor de opvraging.

Als u in tijden van crisis het kapitaal toch wil opnemen, hebt u het uiteraard onmiddellijk tot uw beschikking, maar u moet er rekening mee houden dat de waarde van uw pensioenspaarfonds zeker lager zal uitvallen.

Weet bijvoorbeeld dat de sterke waardedalingen die zich in het voorjaar van 2020 in het kader van de corona-pandemie hebben voorgedaan een jaar later reeds waren weggewerkt. Het verloop van een crisis laat zich moeilijk voorspellen. Het herstel evenmin. Na een intense, hevige daling bij aanvang van de pandemie, kwam een relatief snel en onverwacht sterk herstel.

Op dit ogenblik verloopt de negatieve impact van de energiecrisis en de daarmee gepaard gaande inflatie, op de beurs geleidelijker. Door de onvoorspelbaarheid van de externe omstandigheden, heerst er ook heel wat volatiliteit in de markten. Als gevolg kan het minste goed nieuws een kleine rally veroorzaken, maar omgekeerd kan slecht nieuws dit meteen ook weer ongedaan maken. Het is bijgevolg bijzonder moeilijk om in te schatten wanneer een bodem gevormd is. Het is dan ook even moeilijk om het tijdstip en de duur van het herstel te voorspellen.

Als u dicht bij uw pensioen staat,  gaat u daarom best niet overhaast te werk om uw gelden op te vragen.

Hebt u nog enkele jaren te gaan voordat u van uw pensioen kunt genieten?

Pensioenspaarfondsen zijn langetermijnbeleggingsproducten. Bij het afsluiten van pensioensparen verbindt u zich doorgaans voor meerdere decennia, tot ten minste de pensioenleeftijd. U hoeft zich dus geen zorgen te maken als de ene periode moeilijker is dan de andere. De vele jaren die u nog voor u liggen zullen in principe de negatieve effecten van minder gunstige periodes goedmaken.

Bovendien is het aangewezen om ook in mindere tijden te blijven beleggen, gespreid over de tijd, want enkel zo kunt u op lange termijn de vruchten van toekomstig herstel plukken. Uiteraard doet u er best aan om voor uzelf steeds vooraf uw budget te bepalen, en enkel te beleggen met gelden die u voor lange tijd kunt missen.

“Pensioenspaarfondsen zijn langetermijnbeleggingsproducten. Bij het afsluiten van pensioensparen verbindt u zich doorgaans meerdere decennia.”

Vanuit dit langetermijnperspectief bieden pensioenspaarfondsen over het algemeen een positief rendement, crisis of geen crisis. Zo bedroeg eind juni 2022 het gemiddelde theoretische rendement van pensioenspaarfondsen op jaarbasis +4,7% voor een periode van 10 jaar en +4,3% voor een periode van 25 jaar.

De 4 pensioenpijlers - hoe zit dat nu precies?

Er bestaan verschillende manieren om uw pensioen voor te bereiden. Hierboven hebben we het over de pensioenspaarfondsen. Deze behoren tot de categorie van de 3de pensioenpijler, en zeker niet te verwarren met de pensioenfondsen uit de 2de pijler.

Voor alle duidelijkheid zetten we de verschillende pijlers nog even op een rijtje.

1. Wettelijk pensioen

De eerste pijler bestaat uit het wettelijk pensioen, dat door de overheid wordt georganiseerd. Men gaat er doorgaans van uit dat dit niet zal volstaan om uw levensstandaard te behouden.

2. Aanvullend pensioen

Afhankelijk van uw fiscaal statuut, bestaan er verschillende vormen van aanvullend pensioen, of de 2de pijler. De meest bekende bestaat uit pensioenfondsen, ofwel uit een groepsverzekering. Dit is een extra pensioen dat georganiseerd wordt door de werkgever. De werkgever is hier evenwel niet toe verplicht.

Bent u zelfstandige, dan moet u hier zelf voor zorgen. Voor statutaire ambtenaren bestaat dit evenmin.

3. Pensioen- en langetermijnsparen

Onder deze 3de pijler begrijpen we de vorm van aanvullend sparen dat u zelf organiseert. Dit kan via de pensioenspaarfondsen die we bovenaan dit artikel bespreken. Deze nemen de vorm aan van instellingen voor collectieve belegging en zijn onderhevig aan de prestaties van de financiële markten. U kunt in overleg met uw financieel adviseur verschillende types pensioenspaarfondsen kiezen naar gelang uw risicoprofiel en leeftijd/horizon, gaande van defensief tot dynamisch.

Verder is het mogelijk om in de 3de pijler te sparen via pensioenspaarverzekeringen of langetermijnsparen.

In de 3de pijler geniet u doorgaans ook van een fiscaal voordeel, hetgeen deze vorm van sparen uiteraard aantrekkelijker maakt.

4. Individueel sparen

In aanvulling op bovenstaande pijlers, is er nog de zogenaamde 4de pijler, met name elke vorm van sparen of beleggen die u daarnaast nog zou doen. Ook in deze pijler kunt u bijvoorbeeld beroep doen op beleggingsfondsen om uw vermogen verder op te bouwen. Wenst u hieromtrent meer informatie, dan kunt u hiervoor ook best overleggen met uw financiëel adviseur. U kunt ook op onze website meer informatie vinden over beleggen en beleggingsfondsen, bijvoorbeeld onder de rubriek “Financiële vorming”. Neem gerust een kijkje!